اعتراض پکن به زیاده خواهی آمریکا

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین در شرایطی وارد مرحله سرنوشت‌ساز خود شده است که به نظر می‌رسد امریکا برای ممانعت از تکرار راه پر خطای گذشته باید هر چه زودتر پیرامون متن پیشنهادی ایران تصمیم‌گیری کند. راهی که پیش‌تر مقام‌های این کشور از پیمودن آن طرفی نبسته و از برقراری نظام تحریم‌های ظالمانه حاصلی جز مقاومت فعال تهران و پیشرفت روند صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش نیافته‌اند. رویکردی که همچنین سبب شده در شرایط حساس جاری چین و روسیه به عنوان دو کشور طرف توافق در کنار ایران قرار گیرند و واشنگتن را در برابر به وجود آمدن تعلل در حل پرونده توافق پاسخگو بدانند.

چین: امریکا غیرقابل اعتماد است

یک روز پس از استقبال صریح پکن و مسکو از ایده‌های پیشنهادی ایران در روند مذاکرات وین، خبرگزاری دولتی «شینهوای چین» در یادداشتی با موضوع مذاکرات وین برای رفع تحریم‌های ایران، بر غیرقابل اعتماد بودن امریکا تأکید کرده است. این گزارش، واکنش اخیر واشنگتن مبنی بر پاسخ مکتوب تهران را ناامید کننده توصیف کرده و خوشبینی‌ها درباره توافق قریب‌الوقوع را در حال رنگ باختن دانسته است.

گزارش این رسانه دولتی چین تردید‌های «جو بایدن»، رئیس جمهور امریکا از یک سو و شدت گرفتن نزاع سیاسی جمهوریخواهان و دموکرات‌ها در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره را از جمله دلایل مهم اثرگذار بر عدم تصمیم‌گیری کاخ سفید درباره توافق با ایران دانسته است. عاملی که به اعتقاد نویسنده، توضیح دهنده پیگیری مداوم ایران برای ارائه تضمین‌ها از سوی ایالات متحده است. موضوعی که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در جدیدترین موضع‌گیری خود پیرامون مذاکرات، مورد توجه قرار داده و تأکید کرده است: «ما هنوز به متن قوی‌تری در مورد تضمین‌ها نیاز داریم.»

نقش منحصربه‌فرد پکن

اعتراض پکن به رویکرد امریکا در حالی است که چین همچون روسیه در روند مذاکرات وین کوشیده است نقش منحصربه‌فرد و سازنده‌ای داشته باشد. چنان که دیپلمات‌های چینی تلاش‌های پشت پرده مستمری برای به نتیجه رسیدن مذاکرات به جریان انداخته‌اند. این در حالی است که چین بعد از شدت گرفتن تحریم‌های امریکا، به ایران کمک کرده تا با افزایش خرید نفت از ایران، مانع از گسترش تبعات اقتصادی این تحریم‌ها برای کشورمان شود. در همین راستا نیز برای عملی شدن سازکار‌هایی که ایران برای دور زدن تحریم‌ها طراحی کرده، به تجارت اقلامی مانند قطعات خودرو تا ساخت راه‌آهن کمک کرده است. چنانکه روزنامه امریکایی «وال استریت ژورنال» چندی پیش گزارش کرد که صادرات نفت ایران در سه ماه نخست سال میلادی جاری به ۸۷۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت که ۳۰ درصد رشد در مقایسه با صادرات سال ۲۰۲۱ داشته است.

علاوه بر همه این‌ها مقام‌های پکن در سطح دیپلماتیک نیز بار‌ها به‌طور صریح مخالفت خود را با تحریم‌های امریکایی که حتی در ماه‌ها و هفته‌های گذشته از سوی واشنگتن علیه تهران به تصویب می‌رسید، اعلام کرده اند. پس از آنکه وزارت خزانه‌داری امریکا دو ماه پیش اعلام کرد که ۲ فرد، ۱۳ شرکت و ۲ نفتکش را به فهرست تحریم‌ها علیه ایران اضافه کرده است، وزارت خارجه چین ضمن اعلام مخالفت شدید خود با این رویداد، از امریکا خواست که رویه نادرست توسل به تحریم‌ها را کنار بگذارد و به مذاکرات برای ازسرگیری پایبندی به برجام کمک کند.

دو هدف در پاسخ تهران

لغو کامل تحریم‌ها علیه دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از اهداف اساسی مذاکرات جاری بین ایران و طرف‌های امضاکننده توافق برجام است. این را ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در تشریح آخرین تحولات مذاکرات وین در نشست خبری روز گذشته مطرح کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران برای اینکه نقش متعهدانه و مسئولانه خودش را در ارتباط با توافق برجام و مذاکرات رفع تحریم‌ها ایفا کند، دیدگاه‌های خودش را در این زمینه مجدداً به هماهنگ‌کننده منتقل و منعکس کرد و در این ارتباط منتظر دریافت پاسخ طرف‌های مقابل و مشخصاً دریافت پاسخ دولت امریکا است، یادآور شد: «پاسخ ما به لحاظ محتوا با دو هدف اساسی صورت گرفت، یکی اینکه ما تلاش کردیم از بند‌های دریافتی از طریق هماهنگ‌کننده ابهام‌زدایی کنیم و تلاش کردیم متن را شفاف کنیم و یک متن قوی‌تری ارائه کنیم».

او افزود: «این امر با هدف پایدار کردن توافق احتمالی آتی صورت گرفت. به این معنا که در صورت شکل‌گیری توافق از سوء‌تفسیر‌های احتمالی آتی که می‌تواند روند اجرای توافق را با اخلال و مشکل مواجه کند، پیشگیری کنیم. ما در این خصوص سازنده عمل کرده و حرکت‌مان رو به جلو بود. همین انتظار را داریم که طرف مقابل سازنده عمل کند.» به گفته این مقام دیپلماتیک بحث تضمین برای ایران هم در حوزه انتفاع اقتصادی و رفع تحریم‌های اقتصادی و هم در حوزه رفع مشکلات مرتبط با همکاری‌های شفاف و قانونی و سازنده ایران با آژانس مهم است.

همچنین در ادامه رایزنی‌های دیپلماتیک برای دستیابی به توافق رفع تحریم‌ها «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»، وزیر خارجه قطر یکشنبه شب گذشته در گفت‌وگویی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نسبت به امضای توافق عادلانه برای همه طرف‌ها و درنظر گرفتن نگرانی همه کشور‌ها ابراز امیدواری کرد و یادآور شد که این امر در راستای امنیت و ثبات در منطقه است.